Porozmawialiśmy z dwoma Polakami - jeden spędził w Norwegii 10 lat i niedawno wrócił. Drugi żyje tam od 2008 r. i nie zamierza wyjeżdżać, przynajmniej na razie. Jak przygotować się do płacenia podatków w Norwegii w 2023? Jak zadbać o zdrowie psychiczne w Norwegii? Czy dbasz o swoje bezpieczeństwo w Norwegii? Będą nowe dopłaty do prądu w Norwegii, ale czy to powód do radości? Jak się ma pobieranie barnetrygd do polskiego 500+? Sytuacja od 1. czerwca 2022; Ważne zmiany w przepisach dot Rząd norweski zapowiedział, że jeśli szczepienie przebiegnie zgodnie z planem, do końca września zostaną zniesione wszelkie obostrzenia w Norwegii, a ludzie będą mogli znowu przytulać się, tańczyć i normalnie żyć. Dlatego Norwegowie już teraz masowo wykupują wycieczki za granicę, przypadające na jesień. Jeśli zamierzasz urodzić dziecko w Norwegii i jesteś członkiem systemu opieki społecznej, możemy uzyskać dla Ciebie jednorazową zapomogę (becikowe) na nowo narodzone dziecko. Otrzymasz 90 300 NOK na każde dziecko urodzone w Norwegii; Minimum formalności; Alternatywa dla matek, które nie mają prawa do zasiłku rodzicielskiego Sprzedaż samochodu w Norwegii nakłada na Ciebie również obowiązek związany ze zgłoszeniem zmiany właściciela (nor. salgsmelding). W terminie maksymalnie 3 dni od momentu sprzedaży pojazdu musisz dostarczyć dokument, potwierdzający sprzedaż pojazdu do Statens vegvesen. Pamiętaj, że na dokumencie muszą znaleźć się podpisy Brexit - Polska w Norwegii - Portal Gov.pl. Polska w Norwegii. W związku z wyjściem Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej z dniem 1 stycznia 2021 roku skończył się okres przejściowy i weszły w życie istotne zmiany związane z przemieszczaniem się i przewozem towarów do Wielkiej Brytanii. Wydział Konsularny Ambasady RP w Oslo po Obecnie odbywając podróż po Norwegii częściej się widzi elektryczne Tesle, samochody spalinowe stają się rzadkością. Szanują zwierzęta, nie trzymają psów w domach i nie wychodzą z nimi dwa razy w ciągu dnia na powietrze. Wszystkie śmieci są segregowane, z kominów nie wydobywa się czarny gęsty dym. Yd0vdF. Prawdopodobieństwo, że znalazłabym się we Flåm w Norwegii, małej mieścinie na wewnętrznym krańcu Aurlandsfjorden – gałęzi Sognefjorden, gdyby nie pracowała tu moja przyjaciółka Ewa z Daleko niedaleko, było raczej niewielkie. A jednak nie bez powodu Flåm widnieje na trasie turystycznych szlaków norweskich i międzynarodowych promów wycieczkowych. Niezaprzeczalne walory przyrodnicze bliższych i dalszych okolic przyciągają tu poszukiwaczy piękna natury. Zdecydowanie warto się tu wybrać, szczególnie latem albo wczesną jesienią, kiedy podziwiać można imponujące kolory tutejszej przyrody. Flåm według norweskiego leksykonu oznacza nizina pomiędzy stromymi górami, lepiej bym tego nie ujęła! Spis treści1 Gdzie leży Flåm?2 Jak dotrzeć do Flåm?3 Gdzie się zatrzymać we Flåm?4 Atrakcje Rejs po Nærøyfjord5 Atrakcje w okolicy Punk widokowy Punkt widokowy Kościół słupowy Borgund i Fjærland i lodowiec Wodospad Punkt widokowy Utsikten w Hotel Stalheim i kręta Undredal6 Jednym zdaniem:7 Mapa Flåm i okolic Gdzie leży Flåm? Flåm położone jest 350 km od Oslo i 165 km od Bergen, na wewnętrznym krańcu Aurlandsfjorden – gałęzi Sognefjorden. To maleńka mieścina w gminie Aurland, w regionie Sogn og Fjordane, zamieszkiwana w zależności od sezonu przez 450-500 osób. Położenie Flam w Norwegii Jak dotrzeć do Flåm? Najłatwiej dostać się do Norwegii – Oslo lub Bergen – samolotem z Polski, a następnie korzystając z norweskich kolei – pociągami do Myrdal a następnie Flåmsbaną do Flåm. W moim wypadku, również z uwagi na bardzo konkretny termin mojej wycieczki, zdecydowałam się na lot LOTem z Warszawy do Oslo (główne lotnisko OSL, 20 min jazdy pociągiem podmiejskim od centrum stolicy), a następnie pociągiem do Myrdal i Flåmsbaną do Flåm. Nie powiem, przetransportowanie się do Flåm zajęło mi właściwie cały dzień, ale było tego warte! Bilety na pociąg kupiłam z ok. dwumiesięcznym wyprzedzeniem na stronie przewoźnika VY, nie były tanie (jak wszystko w Norwegii), w jedną stronę bilet z dwoma przesiadkami na trasie lotnisko Gardermoen – Oslo – Myrdal – Flåm zapłaciłam ok. 480 zł. Bilet w Locie można upolować już za 400 zł z dużym bagażem rejestrowanym, jednak przy rezerwacji z ok. 2-3-miesięcznym wyprzedzeniem, ja niestety niepotrzebnie zwlekałam i zapłaciłam ostatecznie prawie dwa razy tyle. Gdzie się zatrzymać we Flåm? Baza noclegowa we Flåm podobnie jak i całe miasteczko nie jest zbyt duża. Poprzez znajdziecie kilkanaście obiektów, w sąsiednim Aurland podobnie. Na Airbnb w obu miasteczkach znajdziecie ponad 30 ofert, a jeśli założycie na Airbnb konto z tego linku, otrzymacie zniżkę na pierwszy wyjazd! Na szczęście dla mnie odwiedzając przyjaciółkę mogłam liczyć na darmowy nocleg we Flåm, 10 minut spacerem od centrum. Uroki FlåmUroki FlåmUroki FlåmUroki Flåm Atrakcje Flåm Flåmsbana Największą atrakcją Flåm jest wspomniana już wcześniej sama Flåmsbana, która startując z Myrdal, tutaj właśnie kończy swój bieg. Przy stacji znajduje się małe muzeum, które powinno oczarować fanów kolei. Przejazd malowniczą trasą zaczyna się w położonym ponad 800 m. Myrdal a kończy w położonym 2 m. Flåm, i stanowi jedną z najbardziej stromych tras kolejowych na świecie. Przejazd w jedną stronę zajmuje ok. jednej godziny z postojem przy wodospadach, między tunelami, a jest ich na całej trasie aż 20. Najbardziej imponującym tunelem jest Vatnahalsen, którym kolejka pokonuje zwrot o 180 stopni. Wagoniki kolejki są zachowane w starym stylu, wnętrza wyłożone są drewnem, a siedzenia przypominają te z dawnych teatrów. Zimą kolejka wykonuje 5 kursów dziennie, latem jest ich dwukrotnie więcej. Bilet w jedną stronę kosztuje od 490 NOK, możecie go kupić przez stronę Visit Flåm lub na stronie przewoźnika VY, gdzie kupicie razem bilet z Oslo czy Bergen. Jeśli chcecie poczuć tę przejażdżkę, zapraszam na krótki film: Rejs po Nærøyfjord Z Flåm można również wybrać się w rejs po Nærøyfjord nowoczesną łodzią Future of the Fjords lub Vision of the Fjords, pierwsza jest całkowicie elektryczna, druga hybrydowa. To odpowiedź Norwegów na kwestie nie tylko ochrony środowiska przez zmniejszenie emisji szkodliwych substancji do wody czy powietrza, ale również ochrony krajobrazu, bowiem łódź stara się nie rzucać w oczy. Rejs do wioski Wikingów Gudvangen, która robi za, nazwijmy to skansen, turystyczną atrakcję, trwa około 2 godziny w jedną stronę. Najpopularniejszym scenariuszem jest rejs do Gudvangen i powrót do Flåm autobusem. Na łodzi jest bardzo dużo miejsca do siedzenia w środku, kawiarenka oraz oczywiście toalety. Rejs w jedną stronę kosztuje od 405 NOK w jedną stronę, ok. 700 NOK w obie strony, autobus 65 NOK w jedną stronę, a wizyta w wiosce wikingów od 200 NOK. Wszystkie ceny podałam za osoby dorosłe, konkrety możecie sprawdzić i zarezerwować przez stronę Visit Flåm. Widoki z rejsu Vision of the FjordWidoki z rejsu Vision of the FjordVision of the Fjords, zdjęcie pochodzi ze strony Flåm to też przede wszystkim baza wypadowa, dla cumujących tu wycieczkowców, (z których niektóre transportują nawet 4 tysiące gości i moim zdaniem powinny być w tak małych miasteczkach zakazane), a raczej ich pasażerów przygotowano świetną infrastrukturę, punkt informacji turystycznej i zakupu wycieczek po najbliższej okolicy. Potwór we Flam Atrakcje w okolicy Flåm Punk widokowy Stegastein Nowoczesny i imponujący punkt widokowy pozwala na podziwianie panoramy Aurlandsfjord ponad 650 m. Punkt widokowy Stegastein jest częścią Norweskiego Szlaku Krajobrazowego, który prowadzi z Aurland do Lærdal, popularnie zwanego „śnieżną drogą”. Punkt zaprojektowali Todd Saunders i Tommie Wilhelmsen a ukończony został w 2006 roku. Oczywiście by podziwiać panoramę trzeba mieć nieco szczęścia, nawet latem mgła może skutecznie utrudnić tę wydawałoby się prostą czynność. Miłą niespodzianką jest to, że jest to darmowa atrakcja, a przynajmniej dopóki macie swoje auto. Jeśli jednak nie, to od 335 NOK można kupić transfer w obie strony, przejazd w jedną stronę zajmuje ok. 30 minut z Flåm, z tym, że na miejscu macie tylko pół godziny. A jeśli przyjdą duże chmury, to możecie się na swoje okienko nie doczekać. Transfer można zarezerwować na stronie Visit Flåm. Punkt widokowy StegasteinPunkt widokowy StegasteinPunkt widokowy Stegastein Punkt widokowy Ås Ten punkt jest zdecydowanie mniej imponujący jeśli chodzi o konstrukcję, jest to zdaje się zwykła, stara zatoczka autobusowa kilkanaście metrów poniżej Stegastein. Jednak w sytuacji zamglenia na górze, idealnie się sprawdzi, jeśli chcemy podziwiać Aurlandsfjord i … pogadać z baranami. Stado tuż przy drodze jest bardzo rozmowne i chętnie odpowiada na pytania. Ten punkt jest jednak dostępny wyłącznie, jeśli macie swoje auto. Punkt widokowy Aurlandsvangen Hornsvatnet Hornsvatnet to kamienne pustkowie, obszar, kiedy zaraz za Stegastein kończą się drzewa i zaczynają się niekończące połacie kamieni, urozmaicone jeziorami czy wodospadami. Po drodze widzi się masę kamiennych stożków, które nieodpowiedzialni turyści ustawiają bóg raczy wiedzieć po co. Nie dość, że przeczą one podstawowej zasadzie zwiedzania – nie pozostawiaj po sobie śladu, to jeszcze negatywnie wpływają na erozję i dezorientują ptaki. HornsvatnetHornsvatnet Kościół słupowy Borgund i Hopperstad Kościoły słupowe, zwane również klepkowymi, to bardzo charakterystyczny dla Norwegii typ zabudowy sakralnej, należący do najstarszych w Europie. Budowane w czasach, kiedy chrześcijaństwo mieszało się z pogańskimi wierzeniami w bogów wikińskich, odzwierciedlały też ówczesną kulturę i styl. Obecnie w Norwegii jest ich 28, poza Norwegią właściwie nie występują. Wyjątkiem jest kościół Wang w Karpaczu w Karkonoszach, przeniesiony w XIX wieku z miejscowości Vang w Norwegii właśnie. Jak do tego doszło? Zbudowany na przełomie XII i XII wieku kościół w Vang, w 1840 roku stał się już za mały dla lokalnej społeczności a na budowę nowego brakowało pieniędzy. Okazało się jednak, że kościół, choć mocno zniszczony, nadawał się na sprzedaż i udało się skłonić do zakupu pruskiego króla do wystawienia w berlińskim muzeum. Tak oto w 1841 roku rozebrany kościół trafił do Szczecina a potem do Berlina, jednak jego droga skończyła się dopiero na Śląsku, kiedy okazało się, że w gminie, gdzie leżał Karpacz, nie było w ogóle kościołu. Zastanawiacie się, jak się przewozi kościół? Niestety, tak naprawdę z oryginalnego budynku do Karpacza trafiła może 1/15, braki były dorabiane już na miejscu na postawie rysunków, ale też urozmaicane np. krużgankami, których oryginalnie w kościołach słupowych nie było. Co by nie mówić, kościoły słupowe w Norwegii pasują do krajobrazu jak mało jaki budynek. Zwykle położone z dala od innych większych zabudowań, pomalowane na czarno lub ciemnobrązowo, wyglądają groźnie, trochę straszą. Podczas naszego roadtripu odwiedziłyśmy dwa kościoły słupowe: pierwszy Borgund w Laerdal, który położony jest nieco bardziej w obrębach cywilizacji, z centrum informacji turystycznej włącznie i drugi Hopperstad w Vik, położony na pagórkowatym terenie, straszący nieco okolicę. Wstępy do obu kościołów były płatne (Borgund 100 NOK, Hopperstad 80 NOK), choć oczywiście z zewnątrz można je podziwiać nieodpłatnie. Gdybyście byli ciekawi, gdzie leżą pozostałe kościoły słupowe w Norwegii oraz jak i kiedy je zwiedzić, zajrzyjcie na tę stronę. Fjærland i lodowiec Bøyabreen We Fjærland teoretycznie nie ma nic szczególnego, ale ja mogłabym opisać to miejsce trzema słowami: książki, widoki i gofry. Zaczynamy od tych ostatnich w miejscowej cukierence, która bardziej przypomina kuchnię mojej babci na wsi. Gofry z dżemem w kształcie serca szybko znikają, a my mamy siłę na dalsze zwiedzanie. W Fjærland co krok natknięcie się na książki do kupienia lub wypożyczenia, w samym porcie jest ich najwięcej, ale trafią się i na przystanku autobusowym przy drodze. Jednak najpiękniejsze we Fjærland to widoki na fiordy i lodowce oraz drewniane, stare budynki jak np. hotel Mundal, zdaje się niestety zamknięty. Tuż za miastem znajduje się całkiem imponujący lodowiec Bøyabreen. Nie ma biletów wstępu a parkowanie jest bezpłatne. Fjærland Fjærland Fjærland Lodowiec Bøyabreen Wodospad Likholefossen Nazwa pochodzi z dawnych czasów, kiedy niektóre gospodarstwa na końcu doliny nie mogły w ciągu jednego dnia przewieźć swoich zmarłych do kościoła, i składowały trumnę pod płytami chodnikowymi w wodospadzie. Lekko przerażające, prawda? Obszar, na którym mieści się wodospad, jest dość płaski i malowniczy, jest on również obszarem chronionym. Podczas gdy stan wody jest wysoki, rzeka Galii, nad którą przerzucono stalowy most i która tworzy wodospad, może być naprawdę potężna. Wstęp i parking są bezpłatne. Wodospad LikholefossenWodospad LikholefossenWodospad Likholefossen Punkt widokowy Utsikten w Gaularfjellet Zarówno sam punkt, jak i widok z niego są obłędne! Gdyby jeszcze pogoda tego dnia była dla nas łaskawsza, pewnie wrażenie robiłby jeszcze większe. Futurystyczna, betonowa konstrukcja o dziwo nie burzy otaczającego krajobrazu, a podziwiać z niego można imponujące serpentyny, dokładnie 9 zakrętów o prawie 180 stopni, prowadzące w dół do doliny. Poniżej również zdjęcie w idealnych warunkach pogodowych. Punkt widokowy Utsikten Punkt widokowy Utsikten Foto by Jiri Havran ze strony Hotel Stalheim i kręta Stalheimskleiva Od początku wyjazdu miałam ogromną ochotę na zupę rybną, bo gdzie jak nie w Norwegii cieszyć się jej najlepszym smakiem. Aby wpisała nam się w trasę, postanowiłyśmy wybrać się na obiad do Hotelu Stalheim, położonego malowniczo, nad doliną Nærøydalen (można przejść przez lobby na taras by podziwiać piękną panoramę), który przy okazji z zupy rybnej słynie i nie zawodzi! Po obfitej porcji zupy rybnej ruszamy dalej, kolejnymi obłędnymi 14 serpentynami drogi Stalheimskleiva, gdzie klevia oznacza nic innego jak stromo. Oj nie chciałabym pokonywać tej trasy w przeciwnym kierunku (od kilku lat już i tak można jechać tylko w dół, wjazd pod górę jest niemożliwy)! A i w dół jest to wyzwanie, bo grawitacja robi swoje (nachylenie sięga 20%!). Trasa ta jest ponoć najbardziej stromym podjazdem w Europie północnej, a pochodzi już z XV wieku, kiedy jeszcze była duktem pocztowym. Emocje gwarantowane! Zupa rybna w Hotelu StalheimStalheimskleivapo zjechaniu z Stalheimskleiva Undredal Na koniec perełka, którą pierwszy raz mogłam podziwiać ze statku podczas rejsu po Nærøyfjord. Urocza, maleńka (100 mieszkańców i 500 kóz) osada absolutnie skradła moje serce. Teoretycznie nie ma tu nic szczególnego, w praktyce malownicze położenie robi całą robotę, szczególnie, jeśli na pierwszym planie znajduje się najmniejszy kościół słupowy w północnej Europie. Dodatkowo są tu wyrabiane tradycyjną metodą brązowe kozie sery. Co ciekawe, aż do 1988 roku można było się tu dostać jedynie od strony wody. Koniecznie zajrzyjcie. Jednym zdaniem: w Norwegii działa EKUZ, niemniej jak zwykle gorąco namawiam do wykupienia dodatkowego ubezpieczenia, szczególnie jeśli uprawiacie jakieś mniej lub bardziej ekstremalne sporty (a za takie mogą zostać uznane górskie wędrówki; internet w roaming działa bez problemów; na trasie naszego road tripu dwukrotnie przeprawiałyśmy się promem (Mannheller – Fodnes i Hella – Dragsvik – Vangsnes), żeby zaoszczędzić czas, bilety kupuje się czekając w kolejce u miłego pana z obsługi, można płacić kartą; podczas wypadu nocowałyśmy w obłędnym Tufting (Tufte) Garden 4H w Viksdalen. Przepiękna agroturystyka, genialne śniadanie, obsługa i standard, polecam serdecznie; auto na nasz road trip wynajęłyśmy od Gudvangen Car Rental za 600 NOk za dzień, a paliwo kosztowało nas też ok 600 NOK. Mapa Flåm i okolic I jak Ci się podoba Flåm i okolice? Zaciekawiły Cię nietypowe atrakcje pośród norweskich fiordów? Ten rejon trafi na Twoją listę miejsc do odwiedzenia lub masz pytania? Daj znać w komentarzu! A jeśli spodobał Ci się ten wpis i uznasz go za wartościowy, będzie mi miło, jeżeli podzielisz się nim z innymi korzystając z kolorowych przycisków poniżej. Dziękuję! Zapraszam Cię również na mój fan page na Facebooku Kto podróżuje ten żyje dwa razy, skąd dowiesz się gdzie aktualnie jestem i dokąd się wybieram. Do zobaczenia! Dwujęzyczność w praktyce - Poradnik w pytaniach i odpowiedziach Każdy język opanowany przez dziecko to skarb. Dziecko rodzica-emigranta ma znakomite warunki do tego, by poza językiem oficjalnym kraju, w którym mieszka, opanować również język ojczysty swoich rodziców. Poniżej znajdziecie Państwo link do poradnika dotyczącego dwujęzyczności, w którym przedstawione zostały odpowiedzi na najbardziej nurtujące pytania dotyczące wielojęzyczności. Link do poradnika - Dwujęzyczność w pytaniach i odpowiedziach Informacje na temat szkolnictwa i wychowania dziecka w Norwegii oraz aspektów wychowania małoletnich, na które warto zwrócić uwagę decydując się na pobyt w Norwegii - kliknij tutaj>> Poniżej znajdą Państwo wykaz polskich szkół w Norwegii wg miast: ÅLESUND Polska Szkoła w Ålesund im. Jana Brzechwy Strona www: w budowie e-mail: polskaszkolaalesund@ tel. +47 939 66 211 Dyrektor: Magdalena Baziuk - Nyga Dyrektor dydaktyczny: Magdalena Baziuk - Nyga, e-mail: baziukmgdalena@ Adres pocztowy: Sandnesbakkane 14, 6055 Godøya, Adres zajęć lekcyjnych: Aalesund International School, Borgundvegen 418, 6015 Ålesund BERGEN Polska Szkoła w BERGEN Strona www: e-mail: sammenibergen@ Dyrektor szkoły: Iwona Mazurek - Orłowska Adres szkoły: Lyshovden Skole, Lillehatten 3, 5148 Fyllingsdalen, Bergen BØDO Polska Sobotnia Szkoła w Bødo e-mail: szkolawbodo@ Telefon: +47 96806107 Dyrektor Szkoły: Ewa Nilsen Osoba kontaktowa: Hanna Kaizer Adres pocztowy: Polsk lørdagsskole i Bødo, c/o Hanna Kaizer, Midnattssolveien 1438, 8016 Bødo DRAMMEN Polska Katolicka Szkoła Sobotnia im. Św. Stanisława Kostki w Drammen e-mail : @ Dyrektor: Dominika Polak Członek Zarządu: Urszula Andruchów tel. +47 41313057, Ojciec Aleksander Piłat OFM Adres zajęć lekcyjnych: Cappelens gate 1, 3016 Drammen FREDRIKSTAD Polska Społeczna Szkoła Sobotnia we FREDRIKSTAD Strona www: e-mail: szkolapolska@ tel. +47 46225267 Dyrektor: Zbigniew Górski Dyrektor dydaktyczny: Wioletta Knitter, e-mail: @ Adres pocztowy: Polsk Lørdagsskole , Cicignongt. 5, 1606 Fredrikstad Adres zajęć lekcyjnych: Cicignon skole, Skolegata 2, 1606 Fredrikstad HITRA „Polonijka” Stowarzyszenie Polskie na Hitrze FB: e-mail: @ Telefon: +47 99435097 Dyrektor Szkoły: Katarzyna Czaplis Adres pocztowy: „Polonijka” drevet av Polsk forening på Hitra, Postboks 21, 7239 Hitra, Adres zajęć lekcyjnych: Hitra bibliotek, 7240 Hitra KRISTIANSAND Stowarzyszenie Przyjaźni Polsko-Norweskiej w Kristiansand Strona www: e-mail: @ Telefon: +47 90409553 Dyrektor Szkoły: Sylwia Anna M. Åsmundsen Rada Szkoły: Agniszka Kapral, Sylwia Åsmundsen, Joanna Bromberg Adres pocztowy: Polska Szkoła Sobotnia w Kristiansand, Måltrostveien 11 B, 4626 Kristiansand Adres zajęć lekcyjnych: Kongsgård Allé 20, 4631 Kristiansand, MOSS 1. Polska Sobotnia Szkoła im. Marii Skłodowskiej-Curie w Moss Strona www: E-mail: @ Tel. 99356630 Dyrektor: Sylwia Kazimierczak-Ali Adres korespondencyjny: Foreningen "Fra Foreldrene Til Barn", Tranebærstien 5, 1528 Moss Adres zajęć lekcyjnych: Buen barne og ungdomsskole, Buen 7, 1528 Moss 2. Foreningen "Barna Polen", Polska Sobotnia Szkoła w Moss im. Jana Brzechwy Strona www: e-mail: stowarzyszeniedziecipolsce@ tel: +47 48679643 Dyrektor : Izabela Bielińska Sekretariat czynny od poniedziałku do piątku : Adres pocztowy: Borkenveien 5e, 1339 Vøyenenga, Adres zajęć lekcyjnych: VANG SKOLE Vesteråsveien 45, 1570 Dilling OSLO 1. Szkoła Polska przy Ambasadzie RP w OSLO Szkoła podlega Ministerstwu Edukacji i Nauki RP, a bezpośrednio Ośrodkowi Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą z siedzibą przy ul. Rolnej 175 D w Warszawie. Strona www: Dyrektor: Kararzyna Słabowska-Wachowiak, tel. kom.: +47 92290808, e-mail: @ Adres szkoły: Tøyen Skole, Hagegata 19, 0577 Oslo 2. Polska Szkoła Sobotnia im. Św. Jana Pawła II w OSLO Strona www: Dyrektor: Hanna Sand, e-mail: dyrektor@ Adres pocztowy: Polsk Lørdagsskole, Postboks 2931 Tøyen, 0608 Oslo Adres zajęć lekcyjnych: Rustad skole, Paal Bergs vei 30, 0692 Oslo PORSGRUNN Społeczna Szkoła Języka Polskiego „Polonik” FB: e-mail: @ Telefon: +47 40596545 (9-17) Dyrektor: Katarzyna Konkel-Ptak Adres pocztowy: Katarzyna Konkel-Ptak, Hestehavna 17, 3916 Porsgrunn Adres zajęć lekcyjnych: Rønningvegen 85, 3925 Porsgrunn STAVANGER Polska Katolicka Szkoła Sobotnia w STAVANGER Strona www: e-mail: @ FB: Telefon kontaktowy: w tygodniu poniedziałek-piątek po oraz w soboty w czasie trwania zajęć: +47 99854691 Dyrektor: Antoni Czajkowski, e-mail: dyrekcja@ Adres pocztowy: Polsk Skole i Stavanger, Postboksnr. 3012, 4392 Sandnes Adres zajęć lekcyjnych: Tjensvoll Skole, Tjensvollveien 54, 4021 Stavanger SZKOŁY SOBOTNIE/NIEDZIELNE PRZY PARAFIACH KATOLICKICH W NORWEGII Informacji udzielają poszczególne parafie. Strona www: PORTAL EDUKACYJNY KHAN ACADEMY Strona www: BEZPŁATNA POLSKA E-SZKOŁA Link do informacji Twoje zatrudnienie w Norwegii dobiega końca? Planujesz powrót do kraju? Sprawdź, jakich formalności warto dopilnować przed wyjazdem, aby „domknąć” wszystkie sprawy za granicą. Polacy przebywający za granicą często decydują się na zatrudnienie tymczasowe, po którym wracają do ojczyzny i swojej rodziny. Święta i okres noworoczny, później wakacje czy też początek jesieni, kiedy rozpoczyna się rok szkolny to chwile, kiedy najczęściej nasi rodacy decydują się na powrót do Polski. O czym warto pamiętać wyjeżdżając z krainy fiordów? Nie tylko pracodawca W pierwszej kolejności, rozwiązanie umowy o pracę z norweskim pracodawcą powinno odbyć się na zasadzie porozumienia stron lub z upływem czasu na jaki umowa została zawarta. Kończąc współpracę z pracodawcą warto odebrać od niego wszystkie możliwe dokumenty, paski płacowe, a także podać adres korespondencyjny w Polsce, w sytuacji, w której odbiór wszystkich dokumentów do czasu naszego przebywania w Norwegii nie będzie możliwy. Przed powrotem do Polski należy również rozwiązać umowę najmu mieszkania i pokryć związane z nią koszty, ostatnie rachunki, opłaty, itp. W tym przypadku również bardzo ważnym jest zadbanie o otrzymanie stosowanych dokumentów, potwierdzeń zapłaty od najmującego, które mogą być istotne, np. w przypadku ubiegania się o zwrot podatku z Norwegii. Raz dokonane zgłoszenie do norweskiego urzędu skarbowego zobowiązuje nas do uaktualniania informacji również w tej placówce. W związku z tym najkorzystniej i najpewniej będzie udać się do najbliższego urzędu podatkowego w Norwegii (Skatteetaten) celem dokonania zgłoszenia zmiany adresu korespondencyjnego i poinformowanie urzędu o swoim wyjeździe. To bardzo ważne dlatego, że norweskie urzędy przesyłają podatnikom wstępne rozliczenia podatkowe, kody PIN do systemu Altinn/MinID oraz zwroty podatku w formie czeku na wskazany adres. W związku z tym, np. wnioskując o zwrot podatku z Norwegii będziesz mieć pewność, że dotrze on lub dokumentacja z nim związana bezpośrednio pod właściwy adres. Jeżeli w czasie pobytu w Norwegii naszym dochodem był też np. zasiłek dla bezrobotnych lub zasiłek na dziecko, czy też jakakolwiek inna forma świadczeń socjalnych, to należy zgłosić się również do instytucji odpowiedzialnych za jego wypłatę celem aktualizacji danych, np. numeru konta czy adresu zamieszkania w Polsce. Jeśli nie planujesz już wracać do Norwegii lub chcesz uniknąć opłat za zarządzanie norweskim rachunkiem bankowym czy np. norweskim numerem telefonu, itp. warto pamiętać również o rozwiązaniu umów dot. konta bankowego czy też telefonu z odpowiednimi instytucjami jeszcze w czasie pobytu w krainie fiordów. Przeczytaj informację w tej zakładce i w części COVID-19: pytania i odpowiedzi zanim skontaktujesz się z Ambasadą w sprawie warunków wjazdu do dniu 12 lutego 2022 r. zostały ostatecznie zniesione wymogi rejestracji i testowania. Możesz wjechać do Norwegii swobodnie, niezależnie od tego, czy masz unijny certyfikat COVID, w którym jest wpisane pełne zaszczepienie lub przechorowanie COVID-19 w ciągu ostatnich 6 miesięcy, czy nie. Jeśli masz pytania lub wątpliwości, zadzwoń na norweską infolinię COVID-19, która jest obsługiwana również w języku polskim. Telefon jest odbierany od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 - 15:30. Jeśli dzwonisz z Norwegii, zadzwoń na numer 815-55-015. Jeśli dzwonisz spoza Norwegii, zadzwoń na numer 0047-21-89-80-42. Aby porozmawiać w języku polskim, po połączeniu trzeba wybrać najpierw 9, a potem 3. Informacja dot. wymogów wjazdu do Norwegii: - rejestracja podroży Ten wymóg został zniesiony 12 lutego 2022 roku. - test na przejściu granicznym po wjeździe do Norwegii Ten wymóg został zniesiony 1 lutego 2022 roku. - kwarantanna Ten wymóg został zniesiony 26 stycznia 2022 roku. Władze norweskie zachęcają do korzystania z nowej norweskiej aplikacji na telefon komórkowy pozwalającej kontrolować zarażenia - Smittestop. Informacja w języku norweskim: W dniu 5 kwietnia br. zniesiono zalecenie przebywania w domu 4 dni w przypadku otrzymania pozytywnego wyniku testu na COVID-19. Należy jednak mieć na uwadze ogólną zasadę, że w przypadku choroby najlepiej zostać w domu. Jeśli czujesz się źle i masz symptomy COVID-19, skontaktuj się telefonicznie ze swoim lekarzem rodzinnym lub zadzwoń na numer alarmowy 116117. W sytuacji zagrożenia życia, dzwoń na numer 113. Sprawdź szczegóły na tej stronie internetowej: Informacje praktyczne Granice Lista norweskich przejść granicznych: Kraje UE/Schengen wprowadziły własne zasady dotyczące podróży i tranzytu. Przydatne linki: - - informacje dot. podróży po krajach Schengen (wybierz cel podróży → ruszaj w drogę → w kolumnie po prawej stronie pokazują się ikonki z różnymi informacjami). - IATA - zasady wjazdu do państw - MSZ Informacje dla podróżujących: Przydatne linki norweskie Norweski portal informacyjny dot. zdrowia helsenorge: Rząd: Urząd ds. cudzoziemców UDI: Ustawa covidowa: MSZ Norwegii: Szczegóły dot. COVID-19 w norweskich gminach: Instytut Zdrowia Publicznego FHI (informacje po polsku): Q&A po angielsku: NAV świadczenia socjalne: NAV dla pracodawców: Restrykcje covidowe w Norwegii W dniu 12 lutego 2022 r. władze norweskie ogłosiły nowe zasady w życiu społecznym, znoszące dotychczasowe restrykcje. Najważniejsze zmiany: - zniesiony obowiązek maseczek (maseczki zalecane w bliskim kontakcie z osobami w grupach ryzyka jeśli ma się symptomy przeziębieniowe oraz dla osób w grupach ryzyka w okresach o dużej liczbie zakażeń jeśli nie mają możliwości utrzymać dystansu) - zniesiony 1 metr dystansu (dystans zalecany jeśli ma się symptomy przeziębieniowe) Sprawdź szczegóły na tej stronie internetowej: Na tej stronie znajdziesz szczegóły dot. COVID-19 w norweskich gminach: Norweskie firmy windykacyjne dostały w pierwszym półroczu bieżącego roku 3,3 miliona długów do odzyskania, co stanowi nowy rekord. Lepiej unikać stania się obiektem ich zainteresowania i trafienia do rejestru długów, gdyż może to przysporzyć wielu nieprzyjemności. Nie mówiąc o tym, że opłaty windykacyjne to jak wyrzucanie pieniędzy w błoto. Płacz i płać Według dziennika Dagens Næringsliv, łączne zadłużenie osób, do których drzwi puka windykator wynosi 66,8 miliarda koron. W tym gronie, oprócz osób, które popadły w długi z powodu nieprzewidzianych zdarzeń losowych lub np. bankructwa swojej firmy, mamy też całkiem sporą grupę zapominalskich, którzy przez roztargnienie nie popłacili rachunków, a także osoby, które nie potrafią zapanować nad swoimi osobistymi finansami (w tym przypadki drastyczne, czyli alkoholików, zakupoholików itp.) Jeśli już mieliśmy pecha i nasz dług trafił do windykacji, najlepiej zacisnąć zęby i zapłacić od razu po otrzymaniu wezwania, jeśli tylko ma się wystarczające środki. Nieotwieranie skrzynki na listy lub wyrzucanie wezwań do zapłaty do kosza nie zlikwiduje problemu, sprawi za to, że narosną odsetki od długu i koszty windykacyjne, a wtedy zamiast płakać i płacić, będziemy wyć, jęczeć, rwać włosy z głowy i podlewać łzami kwiaty na klombie... ale zapłacić i tak będzie trzeba. Czyżby ten człowiek właśnie dostał wezwanie do zapłaty z odsetkami? Fot. B. Garrett/ Nie lekceważ pism, których nie rozumiesz! Odnośnie niewyrzucania wezwań do zapłaty do kosza - szczególną uwagę zwracamy tym naszym rodakom, którzy nie znają jeszcze zbyt dobrze języka norweskiego. Nie wolno lekceważyć i wyrzucać przychodzących listów i pism, których się nie rozumie! Może to być wezwanie do zapłaty lub ostrzeżenie o wszczęciu procedury windykacyjnej. Osobiście spotykałam się nie raz (niestety!) z przypadkami, kiedy dana osoba dostała wezwanie do zapłaty z np. urzędu skarbowego lub firmy dostarczającej energię i zlekceważyła je, gdyż pismo nie wyglądało jak standardowe dokumenty z danego urzędu czy firmy. Osoby te nie potrafiły przeczytać, co zawiera pismo, ale arbitralnie zakładały, że to "na pewno jakieś nieistotne pisemko informacyjne", po czym radośnie wyrzucały je do kosza. A po jakimś czasie przychodziło zawiadomienie, że sprawa trafiła do windykacji... Jeśli zatem nie znasz języka norweskiego, a dostaniesz jakieś "dziwne" pismo z urzędu, od dostawcy jakiejś usługi, czy partnera biznesowego - idź do tłumacza lub kogoś kto zna język norweski i poproś, by wyjaśnił Ci o co chodzi. Fot. Archiwum MN Zdarzają się przypadki, kiedy wezwanie do zapłaty wysłane zostaje na skutek nieporozumienia. Np. ktoś zapłacił rachunek za prąd w terminie, ale środki z jakiegoś powodu nie wpłynęły na konto dostawcy, albo informacja o tym mu umknęła, więc przesłał wezwanie do zapłaty i ostrzeżenie o wszczęciu procedury windykacyjnej. Jeśli w tym momencie zareagujemy i wyjaśnimy sytuację, oszczędzi to kłopotów obydwu stronom. Jak uniknąć popadania w długi Portal DinSide podpowiada, co robić i czego unikać, by nie popadać w "głupie" długi, czyli długi wynikające z nieumiejętnego gospodarowania pieniędzmi (a nie np. długi powstałe wskutek działalności gospodarczej, bo to już zupełnie inne zagadnienie). Zasada jest w gruncie rzeczy bardzo prosta i sprowadza się do przestrzegania złotej reguły: "Nie wydawaj więcej, niż masz" :) A ujmując rzecz nieco bardziej szczegółowo: Sporządź swój domowy budżet. W pierwszej kolejności zadbaj o to, by zawsze mieć wystarczające środki na opłacenie stałych rachunków. Planuj zakupy. Istnieje bardzo wyraźny związek pomiędzy zakupami impulsywnymi, a popadaniem w problemy finansowe. Sprawdź, ile możesz zaoszczędzić na drobiazgach. Kawa na wynos i papierosy to w skali roku wydatek kilku, a nawet kilkunastu tysięcy koron. Wypróbuj strategię "autoszlabanu" na zakupy. Podobno sześciu na dziesięciu osobom zakupy przynoszą radość i satysfakcję. W związku z tym wiele osób kupuje tylko po to, aby kupować, mimo iż w rzeczywistości wcale nie potrzebują kupowanych rzeczy. Jeśli ten problem dotyczy również ciebie, znajdź sobie inne hobby, które będzie sprawiało ci radość (oraz staraj się unikać dużych centrów handlowych :) ) Zakupoholicy często mają problemy finansowe. Il. Charisma Jonesford/ Wpis do rejestru dłużników może zatruć życie Jeśli ktoś zalega z płatnościami lub toczy się wobec niego postępowanie windykacyjne, trafia do rejestru dłużników, a to z kolei może stanowić problem, jeśli osoba ta będzie starała się np. o wydanie karty kredytowej lub o kredyt na mieszkanie. Zresztą adnotacje o ewentualnych niezapłaconych zobowiązaniach (norw. betalingsanmerkning) sprawdza dużo więcej podmiotów, niż się Wam, być może, wydaje. Betalingsanmerkning (Adnotacja o niezapłaconym zobowiązaniu) - z czym to się je? Adnotacja o niespłaconym zobowiązaniu to inaczej wpis do rejestru dłużników. Pojawia się wtedy, kiedy: - wobec kogoś toczy się postępowanie windykacyjne, - kiedy sąd polubowny orzekł, że dana osoba posiada dług wobec innej osoby, - kiedy doszło do zajęcia komorniczego u danej osoby, - kiedy zobowiązania danej osoby są ściągane z jej wynagrodzenia, - kiedy ktoś ogłosił upadłość. Adnotacja zostaje skreślona, jeśli sprawa jest starsza niż cztery lata lub też niezwłocznie po wpłynięciu należnej płatności. Przed zawarciem umowy sprawdza swoich przyszłych klientów większość dostawców usług opłacanych w formie abonamentu, czyli np. operatorzy telefonii komórkowej, dostawcy telewizji kablowej, dostawcy energii, czy nawet kluby książki. W skrajnych przypadkach może się zdarzyć, że z powodu adnotacji o zadłużeniu zostaniemy skreśleni jako klienci. Ja bez telewizji spokojnie mogłabym się obyć, ale bez komórki byłoby mi już ciężko. A Wam? Ale może być jeszcze gorzej, gdyż informacje kredytowe na temat potencjalnych pracowników potrafią sprawdzać również pracodawcy. Nieotrzymanie pracy z powodu adnotacji o np. jakiejś zapomnianej płatności byłoby bardzo przykre, czyż nie? Na podstawie: DinSide, Dagens Næringsliv, DNB, Lindorff, informacje własne

dlugi w norwegii a powrot do polski